Ν. 4640/2019 Διαμεσολάβηση: H Υποχρεωτική Αρχική Συνεδρία
Νίκος Ανέστης,
Δικηγόρος BSc, LLB Hons, LLM EU Law
Διαμεσολαβητής Υπουργείου Δικαιοσύνης
Σύμβουλος Δικηγορικού Συλλόγου Χαλκίδας
Με την ψήφιση του ν. 4640/2019 (ΦΕΚ Α 190/30.11.2019) εισήχθη στην ελληνική νομική πραγματικότητα μια νέα προδικαστική – ή καλύτερα προ της ενδεχόμενης συζήτησης της αγωγής – διαδικασία, αυτή της υποχρεωτικής αρχικής συνεδρίας, άλλως ΥΑΣ, σε συγκεκριμένες υποθέσεις αστικής, εμπορικής και συγκεκριμένες οικογενειακής φύσεως με ημερομηνία εφαρμογής την 15η Ιανουαρίου 2020 για τις οικογενειακές και την 15η Μαρτίου 2020 για τις υπόλοιπες που υπάγονται σε αυτή.
Επί ποινή απαραδέκτου της συζήτησης της αγωγής που τυχόν – έχει ή θα – ασκηθεί, και σε περίπτωση μη λύσης της εκκρεμούς διαφοράς με διαμεσολάβηση, οφείλουν τα εμπλεκόμενα μέρη μαζί με τους δικηγόρους τους και τον επιλεγμένο ή διορισμένο διαμεσολαβητή να συμμετέχουν αρχικά σε μια συνεδρία ενημέρωσης για το θεσμό της διαμεσολάβησης με εξατομικευμένες λεπτομέρειες ως προς τα ιδιαίτερα στοιχεία της κάθε υπόθεσης. Εκεί παύει η υποχρεωτικότητα και τα μέρη είναι ελεύθερα είτε να υπαγάγουν τη διαφορά τους στη διαμεσολάβηση και να αποπειραθούν να τη λύσουν μεταξύ τους, είτε να προσφύγουν στα δικαστήρια και να περιμένουν την απόφαση του δικαστή.
Α. Στην ΥΑΣ υπάγονται:
1) Από την 15η Ιανουαρίου 2020, οι οικογενειακές διαφορές που αφορούν:
α) τον καθορισμό, τη μείωση ή την αύξηση της συνεισφοράς του καθενός από τους συζύγους για τις ανάγκες της οικογένειας, της διατροφής που οφείλεται λόγω γάμου, διαζυγίου ή συγγένειας, των δαπανών τοκετού και της διατροφής της άγαμης μητέρας, καθώς και της διατροφής της μητέρας από την κληρονομική μερίδα που έχει επαχθεί στο τέκνο που αυτή κυοφορεί,
β) την άσκηση της γονικής μέριμνας αναφορικά με το τέκνο κατά τη διάρκεια του γάμου, και σε περίπτωση διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου ή όταν πρόκειται για τέκνο χωρίς γάμο των γονέων του, τη διαφωνία των γονέων κατά την κοινή άσκηση από αυτούς της γονικής τους μέριμνας, καθώς και την επικοινωνία των γονέων και των λοιπών ανιόντων με το τέκνο,
γ) τη ρύθμιση της χρήσης της οικογενειακής στέγης και της κατανομής των κινητών μεταξύ συζύγων,
δ) κάθε άλλη περιουσιακού δικαίου διαφορά, που απορρέει από τη σχέση των συζύγων, ή των γονέων και τέκνων.
2) Aπό την 15η Μαρτίου 2020, οι διαφορές που εκδικάζονται κατά την τακτική διαδικασία και υπάγονται στην καθ’ ύλην αρμοδιότητα του Μονομελούς Πρωτοδικείου, αν η αξία του αντικειμένου της διαφοράς υπερβαίνει το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ και Πολυμελούς Πρωτοδικείου, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
3) Από τη δημοσίευση του νόμου, ήτοι 30η Νοεμβρίου 2019, οι διαφορές για τις οποίες σε έγγραφη συμφωνία των μερών προβλέπεται και είναι σε ισχύ ρήτρα διαμεσολάβησης (σ.σ. ενδεικτικά: ενεργό συμβόλαιο μίσθωσης, σύμβαση εργασίας σε σχύ, καταστατικό εταιρίας που δεν έχει λυθεί, που έχει συμπεριληφθεί τέτοιος όρος)
Β. Στην ΥΑΣ δεν υπάγονται:
- οι διαφορές στις οποίες διάδικο μέρος είναι το Δημόσιο, Ο.Τ.Α. ή Ν.Π.Δ.Δ..
- οι γαμικές διαφορές που αφορούν:
α) το διαζύγιο,
β) την ακύρωση γάμου,
γ) την αναγνώριση της ύπαρξης ή της ανυπαρξίας γάμου,
- οι διαφορές από τις σχέσεις γονέων και τέκνων που αφορούν:
α) την προσβολή της πατρότητας,
β) την προσβολή της μητρότητας,
γ) την αναγνώριση ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει σχέση γονέα και τέκνου ή γονική μέριμνα,
δ) την αναγνώριση ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει ή είναι άκυρη η εκούσια αναγνώριση ενός τέκνου χωρίς γάμο των γονέων του ή η εξομοίωσή του με τέκνο γεννημένο σε γάμο λόγω επιγενόμενου γάμου των γονέων του, καθώς και την προσβολή της εκούσιας αναγνώρισης,
ε) την αναγνώριση ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει ή είναι άκυρη υιοθεσία ή τη λύση της,
στ) την αναγνώριση ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει επιτροπεία.
Υπαγωγή και διαδικασία της Υποχρεωτικής Αρχικής Συνεδρίας
1) Το επισπεύδον μέρος (σ.σ. άλλως ο επιμελέστερος των διαδίκων αν και τις περισσότερες φορές ταυτίζεται με τον ενάγοντα) απευθύνεται σε διαμεσολαβητή της επιλογής του.
2) Ο διαμεσολαβητής επικοινωνεί με κάθε πρόσφορο μέσο με το άλλο ή άλλα μέρη της διαφοράς για να επιβεβαιωθεί εγγράφως η συμφωνία όλων ως προς το πρόσωπό του.
- Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η επικοινωνία ή διαφωνήσουν τα μέρη ως προς το πρόσωπο του προτεινόμενου διαμεσολαβητή, τότε επιλέγεται από το ειδικό Μητρώο που τηρείται ανά Πρωτοδικείο διαμεσολαβητής της περιφέρειας του δικαστηρίου που είναι αρμόδιο για την εκδίκαση της διαφοράς. Εάν και πάλι δεν είναι δυνατός ο διορισμός επιλέγεται αντίστοιχα από την Εφετειακή περιφέρεια. Για την ολοκλήρωση του διορισμού του οφείλει ο επιλεγόμενος διαμεσολαβητής να τον αποδεχθεί εντός 3 ημερών, άλλως επιλέγεται ο επόμενος κατά σειρά.
3) Το επισπεύδον μέρος υποβάλλει αίτημα προσφυγής στη διαδικασία, ηλεκτρονικά ή άλλως προσφορότερα, το οποίο περιέχει:
- Τα στοιχεία των μερών κατ’ άρθρο 118 παρ. 3 ΚΠολΔ, δηλαδή περιέχοντας το όνομα, το επώνυμο, το πατρώνυμο, την κατοικία και τη διεύθυνση όλων των μερών και των νόμιμων αντιπροσώπων τους, καθώς και τον αριθμό φορολογικού μητρώου του μέρους που υποβάλλει το αίτημα και αν πρόκειται για νομικά πρόσωπα, την επωνυμία, τη διεύθυνση της έδρας τους, καθώς και τον αριθμό του φορολογικού μητρώου τους,
- το αντικείμενο της διαφοράς και λαμβάνει απόδειξη παραλαβής.
4) Ο διαμεσολαβητής επικοινωνεί με τα μέρη, με συστημένη επιστολή ή ηλεκτρονικά με απόδειξη παραλαβής της γνωστοποίησης, για τον ορισμό ημερομηνίας και τόπου διεξαγωγής της ΥΑΣ τη διαμεσολάβησης πέντε (5) τουλάχιστον ημέρες πριν από αυτή. Αν δεν υπάρχει συμφωνία για τον τόπο και το χρόνο, τα ορίζει ο διαμεσολαβητής. Τα έξοδα της γνωστοποίησης προκαταβάλλονται από το επισπεύδον μέρος και επιδικάζονται ως δικαστικά έξοδα σε περίπτωση δίκης.
5) Η ΥΑΣ διενεργείται υποχρεωτικά με την παράσταση δικηγόρων, σε εμπιστευτικό πλαίσιο, χωρίς πρακτικά με όους τους όρους και τους κανόνες της διαμεσολάβησης, εντός των επόμενων είκοσι (20) ημερών από την επομένη της αποστολής του αιτήματος προσφυγής στη διαμεσολάβηση (σ.σ. του σταδίου 3 του παρόντος) εάν όλα τα μέρη διαμένουν στην ημεδαπή, ή τριάντα (30) ημερών εάν κάποιο από τα μέρη διαμένει στο εξωτερικό.
- Σε περίπτωση νομικού προσώπου ο νόμιμος εκπρόσωπος μπορεί να ορίσει αντιπρόσωπο με εξουσιοδότηση με γνήσιο της υπογραφής του.
- Σε περίπτωση φυσικού προσώπου συμπαρίσταται υποχρεωτικά μετά του δικηγόρου του.
- Σε εξαιρετικές περιπτώσεις επιτρέπεται η διά πληρεξουσίου παράσταση όταν αποδεδειγμένα δεν είναι δυνατή η φυσική παρουσία του μέρους, ιδίως λόγω δυσκολίας μετακίνησης εκ σοβαρής ασθένειας, ή αδυναμίας τηλεδιάσκεψης, ή κατοικίας στο εξωτερικό.
6) Με την ολοκλήρωση της ΥΑΣ δύο τινά συμβαίνουν:
- Είτε τα μέρη αποφασίζουν να συνεχίσουν στη διαδικασία της εκούσιας διαμεσολάβησης, με τον ίδιο ή άλλο διαμεσολαβητή, συντάσσεται έγγραφο συμφωνίας υπαγωγής της διαφοράς σε αυτή τη διαδικασία, η οποία και θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός σαράντα (40) ημερών – η οποία δύναται να παραταθεί με συμφωνία των μερών –, από τη λήξη της εικοσαήμερης ή τριακονθήμερης προθεσμίας (σ.σ. του σταδίου 5), χωρίς να υπολογίζεται το διάστημα 1-31 Αυγούστου, ώστε να αποπειραθούν την επίλυση της διαφοράς τους
- Είτε επιλέγουν τη δικαστική οδό, οπότε και ο διαμεσολαβητής συντάσσει πρακτικό περί της ολοκλήρωσης της ΥΑΣ, υπογράφεται από όλους τους συμμετέχοντες και πρέπει να περιέχει τον τρόπο γνωστοποίησης στα μέρη και τη συμμετοχής τους ή όχι σε αυτή. Το πρακτικό αυτό κατατίθεται με τις προτάσεις στο δικαστήριο που δικάζει τη διαφορά επί ποινή απαραδέκτου της συζήτησης.
Πηγή : lawnet.gr